Chào các bạn, Petboss hiểu rằng việc nhìn thấy cún cưng của mình đi lại khó khăn hay có biểu hiện bất thường ở chân là điều khiến các “sen” vô cùng lo lắng. Một trong những tình trạng phổ biến, đặc biệt ở các giống chó lớn, là chó bị hạ bàn. Đây là một bệnh lý về xương khớp, tuy không nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng nhưng ảnh hưởng lớn đến ngoại hình và khả năng vận động của chó.
Vậy chó bị hạ bàn là gì? Đây là tình trạng xương bàn chân trước hoặc chân sau của chó không đủ khỏe, khiến một phần chân bị gập xuống và tiếp xúc trực tiếp với mặt đất khi đứng hoặc di chuyển. Ở trường hợp nặng, chó có thể gập hẳn phần cổ chân xuống chạm đất, trong khi chó khỏe mạnh bình thường chỉ đứng bằng đệm thịt (nệm thịt) dưới bàn chân.
Tình trạng này không chỉ làm mất dáng chó, khiến chó đi lại khó khăn mà còn phản ánh các vấn đề tiềm ẩn trong hệ thống xương khớp. Bệnh này phổ biến ở những giống chó lớn như Alaska, Becgie (GSD), hay Rottweiler.
Phân biệt chó bị hạ bàn và chó chân vòng kiềng
Rất nhiều người nhầm lẫn giữa chó bị hạ bàn và chó chân vòng kiềng; tuy nhiên, đây là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau. Petboss sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng qua bảng dưới đây:
Đặc điểm | Chó chân vòng kiềng | Chó bị hạ bàn |
Vị trí chân | Thường ở chân trước. | Có thể ở chân trước hoặc chân sau. |
Hình dạng chân | Chân bị cong vẹo sang hai bên. | Chân bị gập xuống phía dưới cơ thể. |
Mức độ nghiêm trọng | Thường nặng hơn. | Thường nhẹ hơn (nếu phát hiện sớm). |
Thời điểm xuất hiện | Thường xuất hiện lúc chó còn nhỏ. | Có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào. |
Dấu hiệu khác | Chó đi lại khó khăn, khuỵu gối, mỏi mệt. | Chó đi lại khó khăn, khập khiễng, dễ té ngã. |
Dấu hiệu chó bị hạ bàn (Triệu chứng nhận biết)
Việc phát hiện sớm các dấu hiệu chó bị hạ bàn là yếu tố then chốt để tăng khả năng chữa khỏi. Bạn hãy quan sát cún cưng của mình nếu thấy các biểu hiện sau:
Dấu hiệu rõ ràng nhất:
- Hai chân trước hoặc chó bị hạ bàn chân sau bị gập hẳn xuống.
- Diện tích bàn chân tiếp xúc với mặt đất lớn hơn bình thường.
- Một số trường hợp nặng có thể bị biến dạng hoàn toàn khớp chân.
Dấu hiệu khi di chuyển:
- Đi lại chậm chạp, không còn nhanh nhẹn.
- Dáng đi khập khiễng, mất thăng bằng khi chạy nhảy, rất dễ té ngã.
- Chân hoạt động không linh hoạt, dễ bị mệt.
- Ngại vận động, tỏ ra đau đớn hoặc khó chịu.
- Đang đi bình thường đột nhiên ngồi phụp xuống đất.
Dấu hiệu khi đứng hoặc nghỉ:
- Bốn chân không đứng vững.
- Hai chân sau dễ bị sập, khiến chó có tư thế đi đứng lom khom.
- Khi ngồi, hai chân không thể xếp gọn gàng.
- Run chân (có thể do đau đớn).
Các biểu hiện khác:
- Khi thời tiết thay đổi, chó thường nằm một chỗ, không chịu đi lại.
- Có thể xuất hiện sưng, đỏ hoặc viêm ở các khớp hoặc vùng chân bị ảnh hưởng.
Nguyên nhân khiến chó bị hạ bàn
Các bác sĩ thú y chỉ ra nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng này, nhưng chủ yếu liên quan đến hai yếu tố chính là dinh dưỡng và vận động.
Do chế độ dinh dưỡng (Nguyên nhân phổ biến)
Đây là nguyên nhân hàng đầu, đặc biệt là tình trạng thiếu canxi ở chó.
- Thiếu hụt Canxi: Chế độ ăn thiếu thức ăn giàu canxi, hoặc chó con không được bú đủ sữa mẹ.
- Thiếu hụt Vitamin D và Phốt pho: Vitamin D rất cần thiết để cơ thể hấp thụ canxi. Nếu thiếu vitamin D (ví dụ: chó ít được tắm nắng), dù bạn bổ sung bao nhiêu canxi cũng không hiệu quả.
- Mất cân bằng dinh dưỡng: Cho ăn quá nhiều chất béo dẫn đến thừa cân, béo phì. Trọng lượng cơ thể quá lớn sẽ tạo áp lực khủng khiếp lên khớp xương, khiến chân yếu đi và gập xuống.
Do vận động và môi trường sống
- Không được vận động thường xuyên: Đây là lỗi rất phổ biến. Việc thường xuyên bị xích hoặc nhốt trong lồng/chuồng trại quá lâu, đứng yên một chỗ gây chùn chân, khiến chó chân yếu đi.
- Vận động quá sức: Ngược lại, việc hoạt động nặng, chạy nhảy quá nhiều trong thời gian dài (nhất là ở chó con) khiến cơ thể quá tải, xương khớp bị tổn thương.
- Môi trường sống:
- Nuôi trong điều kiện ẩm thấp, không có ánh sáng mặt trời (gây thiếu vitamin D).
- Kích thước chuồng không phù hợp, khiến chó phải đứng ở tư thế khom người, tạo áp lực sai lên xương bàn chân.
Các nguyên nhân khác
- Di truyền: Một số giống chó có xu hướng di truyền tình trạng này, tuy hiếm gặp nhưng rất khó chữa.
- Chấn thương: Do ngã từ nhỏ hoặc va chạm mạnh.
- Bệnh lý nền: Các bệnh về đĩa đệm cột sống, tổn thương thần kinh, loạn sản xương hông, hoặc các rối loạn hệ thần kinh khác.
- Tuổi già: Do thoái hóa xương khớp tự nhiên.
Chó bị hạ bàn có chữa được không?
Petboss xin khẳng định: Chó bị hạ bàn có thể chữa được nếu phát hiện sớm và điều trị tích cực. Tuy nhiên, đây là một chứng bệnh tương đối khó điều trị và đòi hỏi sự kiên nhẫn rất lớn từ bạn.
Khả năng chữa khỏi (tiên lượng) phụ thuộc vào độ tuổi:
- Dễ chữa hơn: Đối với chó nhỏ, chó con (đặc biệt là giai đoạn từ 2 đến 7 tháng tuổi).
- Khó khăn hơn: Đối với chó lớn hoặc từ 1 năm tuổi trở lên.
Nếu không điều trị đúng cách và kịp thời, chó có thể mang tật suốt đời.
Cách chữa và điều trị khi chó bị hạ bàn
Để chữa hạ bàn cho chó, chúng ta cần áp dụng một phương pháp tổng hợp, kết hợp giữa chế độ ăn uống, tập luyện khoa học và chăm sóc y tế.
Kiểm tra ban đầu (Khi nghi ngờ)
Khi phát hiện dấu hiệu chó bị hạ bàn, bạn cần:
- Kiểm tra xem chân có bị chấn thương hay dị vật đâm phải không. Nếu có vết thương, cần khử trùng, băng bó cẩn thận.
- Nếu không có vết thương ngoài nhưng chân vẫn bị gập hoặc không cải thiện, bạn phải đưa chó đi gặp bác sĩ thú y ngay lập tức.
- Bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang để xem xét tình trạng xương, cơ và khớp, từ đó xác định nguyên nhân chính xác.
Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng (Quan trọng nhất)
Đây là yếu tố then chốt, đặc biệt với trường hợp chó bị hạ bàn chân trước hoặc chân sau do thiếu chất.
- Bổ sung Canxi cho chó:
- Thực phẩm: Tăng cường thức ăn giàu canxi như xương (xay nhuyễn hoặc hầm kỹ lấy nước), cá, trứng, phô mai (nên dùng loại không đường).
- Thực phẩm chức năng: Sử dụng các loại viên canxi, canxi dạng ống (ví dụ: canxi cho bà bầu, 1 ống/ngày vào buổi sáng) hoặc các sản phẩm chuyên dụng theo chỉ định nghiêm ngặt của bác sĩ thú y.
- Bổ sung Vitamin D: Cần thiết để hấp thụ canxi.
- Bổ sung dưỡng chất khớp: Glucosamine và Chondroitin giúp giảm viêm và hỗ trợ tái tạo sụn khớp.
- Bổ sung Omega-3: Có tác dụng kháng viêm, hỗ trợ xương khớp.
- Hỗ trợ tiêu hóa: Do chó bị bệnh sẽ ít vận động, hệ tiêu hóa kém. Bạn nên cho ăn thức ăn dễ tiêu như cháo, rau củ và bổ sung sữa chua để tránh táo bón.
- Kiểm soát cân nặng: Nếu chó bị béo phì, bạn cần điều chỉnh lại chế độ ăn để giảm cân, giảm áp lực lên chân.
Tăng cường vận động và tắm nắng (Bắt buộc)
- Tắm nắng:
- Đây là việc làm bắt buộc để cơ thể chó tự tổng hợp Vitamin D.
- Thời gian tốt nhất là buổi sáng sớm (khoảng 6:30 – 7:30 sáng, hoặc 5:00 – 7:00 vào mùa hè), tắm nắng khoảng 1 tiếng.
- Nên cho chó ăn nhẹ và uống canxi trước khi tắm nắng để tăng hiệu quả hấp thụ.
- Vận động hợp lý:
- Tích cực dắt chó đi dạo, cho chạy nhảy nhiều lần mỗi ngày.
- Ưu tiên cho chạy trên nền đất hơi sần sùi (như bãi cỏ, nền đất) thay vì nền gạch hoa trơn trượt.
- Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội rất tốt.
- Tránh các bài tập quá nặng như chạy đường dài, nhảy cao.
Xem thêm: Hướng dẫn 5 bài tập thể dục cho chó giúp cún khỏe mạnh mỗi ngày
Vật lý trị liệu và chăm sóc hỗ trợ
- Mát xa (Massage): Bạn nên thường xuyên nắn bóp, xoa bóp chân cho chó. Việc này giúp máu lưu thông, tránh cứng cơ và hỗ trợ chân nhanh phục hồi. Đây là một phần quan trọng trong quá trình vật lý trị liệu cho chó tại nhà.
- Bài tập giãn cơ: Thực hiện các bài tập kéo dãn nhẹ nhàng theo hướng dẫn của bác sĩ thú y.
Can thiệp y tế (Nếu cần)
- Sử dụng thuốc: Bác sĩ thú y có thể kê đơn thuốc chống viêm, giảm đau nếu chó có biểu hiện sưng, đau.
- Dụng cụ hỗ trợ: Sử dụng nẹp chân cho chó (nẹp chỉnh hình) để giúp chân giữ đúng tư thế trong quá trình điều trị. Đây là giải pháp hiệu quả cho cách chữa chó bị hạ bàn chân trước.
- Phẫu thuật: Chỉ áp dụng nếu tình trạng quá nặng và các phương pháp khác không hiệu quả.
Biến chứng – Chăm sóc chó bị liệt do hạ bàn
Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng hạ bàn có thể dẫn đến biến chứng nặng nhất là liệt hoàn toàn. Khi đó, chân chó bị teo tóp, chai sần (do lê lết) và không còn phản ứng khi tác động vào.
Việc chăm sóc chó bị liệt đòi hỏi sự kiên nhẫn rất lớn:
- Dinh dưỡng: Vẫn cần bổ sung canxi. Do hệ tiêu hóa bị ảnh hưởng, bạn chỉ nên cho ăn thức ăn mềm, lỏng, nhiều rau, sữa chua. Thường xuyên xoa bóp bụng để kích thích tiêu hóa.
- Vận động: Sử dụng xe lăn chuyên dụng cho chó để luyện tập, thay thế chức năng của chân bị liệt.
- Vệ sinh: Chó lê lết rất dễ bị lở loét, nhiễm trùng. Bạn phải thường xuyên vệ sinh sạch sẽ vùng hậu môn và hai chân sau.
Cách phòng ngừa tình trạng chó bị hạ bàn
Phòng bệnh luôn dễ dàng và tốt hơn chữa bệnh. Để phòng ngừa hạ bàn cho cún cưng, Petboss khuyên bạn:
- Dinh dưỡng đầy đủ: Cung cấp chế độ ăn cân bằng, đặc biệt chú ý đủ Canxi, Phốt pho và Vitamin D trong giai đoạn chó con phát triển.
- Vận động hợp lý: Đảm bảo chó có chế độ vận động đều đặn, không quá sức nhưng đủ để tăng cường cơ bắp. Tránh vận động quá sức khi còn nhỏ.
- Kiểm soát cân nặng: Giữ cân nặng phù hợp, tránh cho ăn quá nhiều gây béo phì.
- Tắm nắng: Cho chó tắm nắng thường xuyên để hấp thụ Vitamin D.
- Môi trường sống: Tránh sàn nhà quá trơn trượt (như gạch men), vì chó dễ bị trượt ngã và về lâu dài sẽ ảnh hưởng xấu đến xương khớp.
Tình trạng chó bị hạ bàn hoàn toàn có thể cải thiện nếu bạn phát hiện sớm và kiên trì điều trị. Hy vọng những thông tin Petboss cung cấp sẽ giúp ích cho bạn trên hành trình chăm sóc bé cún của mình.
Bạn có câu hỏi nào khác về tình trạng xương khớp của chó không? Hãy để lại bình luận bên dưới nhé!
